Εφορεία Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων Λευκωσίας

Τα Μουσεια Παγκυπριου Γυμνασιου στο μαθητικο συνεδριο «Παγκυπριον Γυμνασιον, Χθες και Σημερα»

Την Τετάρτη, 21 Φεβρουαρίου 2018, πραγματοποίήθηκε στην Αίθουσα Τελετών του Παγκυπρίου Γυμνασίου μαθητικό συνέδριο υπό τον γενικό τίτλο «Παγκύπριον Γυμνάσιον, Χθες και Σήμερα». Το συνέδριο τέθηκε υπό την αιγίδα του υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού κ. Καδή. Ομάδες μαθητών του Σχολείου και των τριών τάξεων παρουσίασαν τα αποτελέσματα έρευνάς που διενήργησαν σε σχέση με διάφορες πτυχές της ιστορίας και της ζωής του.

Ανάμεσα στις οκτώ μαθητικές παρουσιάσεις ήταν και η παρουσίαση μαθητών/μαθητριών του τμήματος Α21 (υπεύθυνη καθηγήτρια: Άντρη Χριστοδούλου, Φιλόλογος). Θέμα της παρουσίασης: «Αξιοποίηση των Μουσείων του Παγκυπρίου Γυμνασίου και ανάδειξη των θησαυρών και της προσφοράς τους», όπου οι μαθητές/τριες -αφού περιέγραψαν εν τάχει τις ποικίλες μουσειακές συλλογές του Σχολείου, έτσι όπως εκτίθενται στα Μουσεία Παγκυπρίου Γυμνασίου- παρουσίασαν τον τρόπο με τον οποίο έγινε επί τόπου αξιοποίηση του αυθεντικού και πρωτογενούς υλικού των Μουσείων για το μάθημα της Ιστορίας της Κύπρου. Ακολούθως, επεσήμαναν τρόπους καλύτερης αξιοποίησης των μουσειακών συλλογών του Παγκυπρίου Γυμνασίου από την σχολική κοινότητα και εισηγήθηκαν τρόπους για την συνεχή προστασία τους στο μέλλον.

Η όλη δράση ανέδειξε το προφανές, δηλαδή τα πολλαπλά οφέλη που προκύπτουν για τους μαθητές/τριες από την τακτική χρήση ενός εναλλακτικού της σχολικής τάξης χώρου μάθησης, όπως είναι ένα μουσείο. Στην προκειμένη περίπτωση το μουσείο βρίσκεται χωροταξικά σχεδόν «μέσα στην τάξη» και είναι προσβάσιμο για τους μαθητές/τριες και τους καθηγητές τους όχι μόνο κατά τη διάρκεια του σχολικού ωραρίου, αλλά και πέραν αυτού, κατά τις ώρες λειτουργίας των Μουσείων Παγκυπρίου Γυμνασίου.

Μ. Φαντάρος,
Έφορος Μουσείων Παγκυπρίου Γυμνασίου

«ΚΡΥΜΜΕΝΑ ΠΑΙΔΙΑ» ΣΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ - ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΝΕΑΣ ΕΚΘΕΣΗΣ

Με την ευκαιρία της Διεθνούς Ημέρας Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος, εγκαινιάστηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2018 στα Μουσεία Παγκυπρίου Γυμνασίου από τον Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού κ. Κώστα Καδή και τον πρέσβη του Ισραήλ στην Κύπρο κ. Sammy Revel η έκθεση «Κρυμμένα Παιδιά στην Ελλάδα της Κατοχής».

Η περιοδεύουσα αυτή έκθεση είναι το αποτέλεσμα ενός ερευνητικού προγράμματος του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδος και αφορά παιδιά ελληνοεβραϊκών οικογενειών που κρύφτηκαν κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής τον Β′ Παγκόσμιο Πόλεμο, προκειμένου να σωθούν από βέβαιο θάνατο. Παρουσιάζει 24 περιπτώσεις παιδιών-θυμάτων του Ολοκαυτώματος, ηλικίας από 2 μέχρι 13 ετών, τα οποία διασώθηκαν ζώντας σε ελληνικές πόλεις και χωριά, χάρις στην βοήθεια που τους παρείσχαν ποικιλοτρόπως χριστιανοί συμπατριώτες τους. Κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής υπήρξαν μερικές εκατοντάδες Έλληνες «Δίκαιοι» -προερχόμενοι από ένα ευρύ φάσμα επαγγελματικών και κοινωνικών στρωμάτων- που πρόσφεραν στα εβραιόπουλα στέγη, τροφή, καταφύγιο, λόγια ενθάρρυνσης ή παρηγοριάς, ακόμα και νέες οικογένειες.

Η έκθεση «Κρυμμένα παιδιά στην Ελλάδα της Κατοχής» στα Μουσεία Παγκυπρίου Γυμνασίου θα διαρκέσει μέχρι τις 20 Απριλίου 2018 με ελεύθερη είσοδο για το κοινό και οργανωμένες επισκέψεις σχολικών ομάδων, ενώ σε συνεργασία με τον Έφορο του Μουσείου έχει ετοιμαστεί εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές/τριες.

Την βραδιά των εγκαινίων τίμησαν με την παρουσία τους πρέσβεις ξένων κρατών, η ειδική αντιπρόσωπος του Γ.Γ. του Ο.Η.Ε. στην Κύπρο, υπουργοί, πολιτειακοί παράγοντες και άλλοι εκλεκτοί προσκεκλημένοι. Τους σύντομους χαιρετισμούς άνοιξε η διευθύντρια του Παγκυπρίου Γυμνασίου κ. Σοφία Ιωάννου, ενώ ακολούθησαν χαιρετισμοί από τον Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού κ. Κώστα Καδή, τον Πρέσβη του Ισραήλ κ. Sammy Revel, τη Διευθύντρια του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδος κα Ζανέτ Μπαττίνου, καθώς και το «κρυμμένο παιδί» κ. Αλέξανδρο Σιμχά. Όντας επιβιώσας του Ολοκαυτώματος, ο κ. Σιμχά -81 χρόνων σήμερα- κατέθεσε με γλαφυρότητα την προσωπική του μαρτυρία, όταν ως παιδί βίωσε την κατάσταση «όπου ο άνθρωπος φτάνει στο απόλυτο κακό, ως θύτης και στο έσχατο όριο της ανθρώπινης αντοχής, ως θύμα».

Η βραδιά διανθίστηκε με τις εξαίσιες ερμηνείες ελληνικών και εβραϊκών τραγουδιών από την μεσόφωνο κα. Καίτη Οικονομίδου. Την επομένη ημέρα, Πέμπτη, 8η Φεβρουαρίου 2018, η κ. Μπαττίνου παρουσίασε την έκθεση και προτεινόμενες δραστηριότητες σε 25 κύπριους εκπαιδευτικούς δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, στην παρουσία και με τη συνδρομή της κ. Αφροδίτης Σπανού, εκπαιδευτικού και συντονίστριας των εκδηλώσεων για το Ολοκαύτωμα στο Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. Ακολούθησε γόνιμη συζήτηση και ανταλλαγή προβληματισμών, βασισμένη στην εμπειρία του ΕΜΕ και στα ζητήματα που απασχολούν τους διδάσκοντες. Στους συμμετέχοντες δόθηκε επίσημο πιστοποιητικό παρακολούθησης.

Μ. Φαντάρος,
Έφορος Μουσείων Παγκυπρίου Γυμνασίου

«ΦΟΡΟΣ ΤΙΜΗΣ ΣΤΟΝ Γ. ΣΕΦΕΡΗ (1900-71), ΣΤΑ ΔΕΚΑ ΕΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΤΟΥ ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ» -ΜΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΜΕ ΒΙΒΛΙΑ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΩΝ

Μουσεία Παγκυπρίου Γυμνασίου, Δεκέμβριος 2017 - Ιανουάριος 2018

Τα Μουσεία του Παγκυπρίου Γυμνασίου συμπληρώνουν φέτος δέκα χρόνια επιτυχούς λειτουργίας. Στο σύμπλεγμα των επτά υποδειγματικά αποκατεστημένων οικιών, που βρίσκονται δίπλα από το Σχολείο επί των οδών Αγίου ιωάννου και Θησέως, φιλοξενούνται από τον Μάιο 2007 οι πολύτιμες μουσειακές συλλογές του πρώτου γυμνασίου της χώρας μας. Εορτάζοντας την δεκαετή, επιτυχή λειτουργία τους, τα Μουσεία Π.Γ. διοργανώνουν μέσα στο 2018 διάφορες εκδηλώσεις.

Ως πρώτη τέτοια εκδήλωση πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο και Ιανουάριο εικαστική έκθεση με Βιβλία Καλλιτεχνών, που εμπνέονται και αλληλεπιδρούν με το έργο του μεγάλου έλληνα ποιητή, Γιώργου Σεφέρη. Τα Βιβλία Καλλιτεχνών δημιουργήθηκαν ειδικά για την περίσταση από δεκαοκτώ Κύπριους και ξένους καλλιτέχνες και τοποθετήθηκαν διάσπαρτα σε επιλεγμένες θέσεις μέσα στον μουσειακό χώρο. Στην έκθεση μπορούσε κανείς να δει, να διαβάσει, και σε κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις να ξεφυλλίσει ιστορικές εκδόσεις σχετιζόμενες με τον Γ. Σεφέρη. Για τη δημιουργία της παρούσας έκθεσης τα Μουσεία Παγκυπρίου Γυμνασίου συνεργάστηκαν με το βιβλιοπωλείο Moufflon.

Στις 17.01.2018 πραγματοποιήθηκε μια συνοδευτική εκδήλωση, κατά την οποία μαθητές/τριες του Παγκυπρίου Γυμνασίου συναντήθηκαν, άκουσαν και συζήτησαν με την λογοτέχνη Ρήνα Κατσελλή. Η κυρία Κατσελλή κατέθεσε τις προσωπικές της εμπειρίες από την επίσκεψη του Γ. Σεφέρη στο Γυμνάσιο Κερύνειας το 1953 -ούσα, τότε, μαθήτρια και μετέφερε στους σημερινούς μαθητές το κλίμα της επίσκεψης αυτής, μέσα στο γενικότερο πλαίσιο της προετοιμασίας του αγώνα 1955-59. Ανέλυσε δε αυτό και μέσα από την ποίηση του Γ. Σεφέρη, ειδικά από τη συλλογή «Κύπρον, ου μ' εθέσπισεν...».

Εξάλλου, στο πλαίσιο της έκθεσης η εικαστικός Μ. Γεραλή έδωσε στο χώρο του μουσείου διάλεξη στις 24.01.2018 και ώρα 18:30, με θέμα «Η ποίηση στα Βιβλία Καλλιτεχνών». Η διάλεξη στάθηκε σε ορισμένα αξιοσημείωτα Βιβλία Καλλιτεχνών που πραγματεύονται την ποίηση, με έμφαση στο έργο του γάλλου πρωτοπόρου ποιητή Στεφάν Μαλαρμέ (1842-1898).

Ο Γ. Σεφέρης στο Παγκύπριο Γυμνάσιο

Το Παγκύπριο Γυμνάσιο υπήρξε για δεκαετίες αναπόσπαστο τμήμα του προγράμματος περιήγησης κάθε ανθρώπου των γραμμάτων -Έλληνα ή ξένου- που επισκεπτόταν την Κύπρο. Με τον Γιώργο Σεφέρη δεν μπορούσε να γίνει διαφορετικά. Έτσι, κατά την πρώτη επίσκεψή του στην Κύπρο, ο ποιητής επισκέπτεται στις 30 Νοεμβρίου 1953 και το Παγκύπριο Γυμνάσιο. Θα ξαναβρεθεί εκεί λίγες μέρες αργότερα, στις 7 Δεκεμβρίου 1953, σε εκδήλωση προς τιμήν του που διοργάνωσε ο Ελληνικός Πνευματικός Όμιλος Κύπρου στη Σεβέρειο Βιβλιοθήκη. Οι εκδηλώσεις στο Παγκύπριο Γυμνάσιο υπήρξαν μέρος του επίσημου προγράμματος της παραμονής του.

Η επίσκεψη του Γ. Σεφέρη στο Παγκύπριο Γυμνάσιο ήταν σημαντική, όχι μόνο για τη σχολική κοινότητα. Το Παγκύπριο Γυμνάσιο υπήρξε ο χώρος, όπου αναπτύχθηκαν αληθινές και δημιουργικές φιλίες ανάμεσα στον ποιητή και ελληνοκυπρίους –με πιο εμβληματική την περίπτωση της σχέσης του Γ. Σεφέρη με τον Αδ. Διαμαντή, καθηγητή τέχνης τότε στο Σχολείο. Εξάλλου, σε μια περίοδο κινητοποιήσεων, όξυνσης των σχέσεων με την αποικιακή κυβέρνηση και προετοιμασίας του Αγώνα 1955-59, η επίσκεψη ενός τόσο μεγάλου εθνικού κεφαλαίου στην Κύπρο υπήρξε κορυφαίο γεγονός. Η μέριμνα γύρω από το πρόσωπο του μεγάλου Έλληνα ποιητή θεωρήθηκε από τους διανοούμενους στην Κύπρο ως χρέος, αλλά και ευκαιρία προβολής της Κύπρου και του αγώνα της. Οι εφημερίδες κάλυψαν εκτενώς τις επισκέψεις του και τις εκδηλώσεις προς τιμήν του. Η μέριμνα γύρω από το πρόσωπο του μεγάλου Έλληνα ποιητή θεωρήθηκε από τους διανοούμενους στην Κύπρο ως χρέος, αλλά και ευκαιρία προβολής της Κύπρου και του αγώνα της. Ένας από τους πρωταγωνιστές, ο λογοτέχνης και σχολίατρος στο Παγκύπριο Γυμνάσιο Κύπρος Χρυσάνθης, υποστήριξε σε άρθρο του στο περιοδικό «Πνευματική Κύπρος» το 1963, πως η παρουσία του Σεφέρη στην Κύπρο «[...] έδωσε την ευκαιρία για μια πρώτη αναμέτρηση με την αποικιοκρατία [...]» και πως «[...] έδωσε σ’ εμάς μια νίκη στην παρασκηνιακή μάχη ανάμεσα κυπρίων διανοουμένων και ξένων διανοουμένων [...]». Αργότερα, σε επιστολή του προς τον Γ. Θεοτοκά (28.12.1954) ο Σεφέρης θα αναφέρει πως «[...] απέναντι στο φίλο μου τον Maurice Cardiff, που διευθύνει το Βρετανικό Ινστιτούτο εκεί, ένιωθα, εγώ ο Σεφέρης, Quisling -και του το είπα, όταν του εξήγησα με όλη μου την ειλικρίνεια γιατί δεν πρόκειται να πατήσω στο ίδρυμά του [...]». Για όλους τους πιο πάνω λόγους και ειδικά επειδή τόσο ο Γ. Σεφέρης, όσο και το Παγκύπριο Γυμνάσιο διακονούν με τον καλύτερο τρόπο τα ελληνικά γράμματα και την παιδεία, τα Μουσεία του Παγκυπρίου Γυμνασίου εμφανίζονται ως ο πιο οικείος χώρος για την πραγματοποίηση της συγκεκριμένης έκθεσης με Βιβλία Καλλιτεχνών. Η έκθεση «Φόρος Τιμής στον Γ. Σεφέρη (1900-71) ...» παρουσιάστηκε ακριβώς 65 χρόνια μετά από την επίσκεψη του Γ. Σεφέρη στο Παγκύπριο Γυμνάσιο, με έργα που εμπνέονται και αντανακλούν το έργο του ποιητή, επαναφέροντας στο νού αυτό το σημαντικό για τη ζωή του Σχολείου γεγονός, με τρόπο εξόχως δημιουργικό.

Μ. Φαντάρος
Έφορος Μουσείων Παγκυπρίου Γυμνασίου

Παρουσιαση της εκθεσης “Land of Inventors: research in Germany” στα Μουσεια Παγκυπριου Γυμνασιου

Μέσα στο πλαίσιο συνεργασίας του δικτύου «PASCH/ΣΧΟΛΕΙΑ: δουλεύοντας μαζί για το Μέλλον», παρουσιάστηκε στα Μουσεία Παγκυπρίου Γυμνασίου η έκθεση “Land of Inventors: research in Germany”, με θέμα την παράδοση της έρευνας και καινοτομίας στη Γερμανία. Η έκθεση εγκαινιάστηκε στις 9 Νοεμβρίου 2016 και διήρκησε μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου 2016. Εκ μέρους του Σχολείου σύντομο χαιρετισμό απήυθηνε η διευθύντρια του Παγκυπρίου Γυμνασίου κυρία Ελένη Παπαστεφάνου και ο διευθυντής του Ινστιτούτου Goethe. Την σεμνή τελετή πλαισίωσαν με κλασική μουσική μαθητές/τριες του Μουσικού Σχολείου Λευκωσίας, καθώς και το γνωστό σύνολο πνευστών Windcraft. Οι συμμετέχοντες στην εκδήλωση μαθητές/μαθήτριες είχαν τη δυνατότητα να κερδίσουν ένα φορητό Η/Υ, συμμετέχοντας σε κουίζ, χρησιμοποιώντας πληροφορίες από τις αφίσες της έκθεσης.

Μ. Φαντάρος
Έφορος Μουσείων Παγκυπρίου Γυμνασίου

ΔΙΕΘΝΗΣ ΗΜΕΡΑ ΜΟΥΣΕΙΩΝ 2016 ΣΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Το Παγκύπριο Γυμνάσιο και τα Μουσεία Παγκυπρίου Γυμνασίου, όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος τίμησαν τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων (18 Μαΐου) και την Ευρωπαϊκή Νύκτα Μουσείων (21 Μαΐου) με εκδηλώσεις, οι οποίες εντάχθηκαν από το Τμήμα Αρχαιοτήτων στο παγκύπριο πρόγραμμα των εκδηλώσεων για την περίσταση.

Στις 18 Μαΐου 2016 τα Μουσεία Παγκυπρίου Γυμνασίου παρέτειναν το ωράριό τους και δέκτηκαν επισκέπτες από τις 09.00 μέχρι τις 19.00. Οι εκδηλώσεις συνεχίστηκαν με μεγάλη επιτυχία στις 20 Μαΐου 2016 με την υπαίθρια, δημόσια προβολή της βραβευμένης κινηματογραφικής ταινίας «Ο Μύλος και ο Σταυρός» (“The Mill and the Cross”), μια διεθνή παραγωγή (2011, διάρκειας 92 λεπτών) σε σκηνοθεσία του Πολωνού σκηνοθέτη Λέχ Μαγιέβσκι (Lech Majewski). Η προβολή πραγματοποιήθηκε στις 19.30 στην αυλή του μουσείου, ενώ της προβολής προηγήθηκε σύντομη, δίγλωσση ξενάγηση στα Μουσεία Παγκυπρίου Γυμνασίου. Την προβολή πλαισίωνε περιοδική έκθεση πολωνικής αφίσας κινηματογράφου σε αυθεντικά αντίτυπα –μιας μοναδικής στο είδος της έκφρασης εφαρμοσμένης τέχνης.

Λίγα λόγια για την ταινία:
Η ταινία «Ο Μύλος και ο Σταυρός» ζωντανεύει την ελαιογραφία του μεγάλου φλαμανδού ζωγράφου Πίτερ Μπρούεγκελ του Πρεσβύτερου «Ο Χριστός Φέρων τον Σταυρό» (1564), μεταφέροντάς την στη μεγάλη οθόνη. Δεν πρόκειται για ντοκυμανταίρ σχετικά με το συγκεκριμένο έργο τέχνης, αλλά μια καθ’ όλα κινηματογραφική παραγωγή, βασισμένη όμως στον πίνακα και τους περίπου 500 πρωταγωνιστές του. Η μεστή κινηματογραφική εικόνα εμπλουτίστηκε με ζωγραφικά ντεκόρ και τη χρήση τρισδιάστατων ψηφιακών εφέ. Ως σύνθεση εικόνας και ήχου, η παρακολούθηση αυτής της ταινίας -που ταυτοχρόνως αποτελεί ένα φιλοσοφικό δοκίμιο- προσέφερε στους θεατές μια πρωτότυπη κινηματογραφική εμπειρία. Η ταινία βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο του κριτικού και ιστορικού τέχνης Michael Francis Gibson και σ΄αυτήν πρωταγωνιστούν οι Michael York, Charlotte Rampling, Rutger Hauer.

Η εκδήλωση διοργανώθηκε σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Δημοκρατίας της Πολωνίας στην Κύπρο, με την αρωγή και τη στήριξη της Εφορείας Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων Λευκωσίας και του Επίτιμου Προξένου της Πολωνίας στην Κύπρο και παλαιού αποφοίτου του Παγκυπρίου Γυμνασίου, κυρίου Λουκή Παπαφιλίππου.

ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ ΕΤΗΣΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ Y.E.U. (“Youth for Exchange and Understanding” - «ΝΕΟΛΑΙΑ ΓΙΑ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ»)

Με συμμετοχή πέραν των πενήντα νεαρών ατόμων πραγματοποιήθηκε μεταξύ 21 και 23 Ιουλίου 2015 το ετήσιο συνέδριο της Μ.Κ.Ο. “Youth for Exchange and Understanding” («Νεολαία για ανταλλαγή και κατανόηση») - Y.E.U. Το συνέδριο -που πραγματοποιείται για πρώτη φορά στην Κύπρο- φιλοξενήθηκε στους χώρους των Μουσείων του Παγκυπρίου Γυμνασίου στη Λευκωσία, ύστερα από αίτημα του κυπριακού παραρτήματος της Y.E.U. (www.yeu-international.org/en/members/member-organisations/youth-for-exchange-and-understanding-cyprus , facebook/yeucyprus) προς τη Σχολική Εφορεία Λευκωσίας.

Η μη κυβερνητική οργάνωση Y.E.U. ιδρύθηκε το 1986 και έχει έδρα την Πορτογαλία. Σήμερα λειτουργούν δίκτυά της σε τριάντα χώρες της Ευρώπης και της Αφρικής. Αποτελεί μέλος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Νεολαίας και εργάζεται για την προώθηση της κατανόησης και της ανεκτικότητας μεταξύ των νέων των διαφόρων λαών της Ευρώπης και των γειτονικών χωρών, με τελικό στόχο την επίτευξη ενός πλαισίου ειρήνης και απασχόλησης για τους νέους. Μέλη της οργάνωσης μπορούν να γίνουν άτομα κάτω των τριάντα ετών και η εργασία διεκπαιρεώνεται ως επί το πλείστον πάνω σε εθελοντική βάση.

Το κυπριακό παράρτημά της αριθμεί σήμερα 800 μέλη και είναι μια από τις μεγαλύτερες οργανώσεις νεολαίας της χώρας μας. Όντας μέλος του Κυπριακού Συμβουλίου Νεολαίας και του Οργανισμού Νεολαίας Κύπρου, η δράση της οργάνωσης Y.E.U. (Κύπρου) επικεντρώνεται σε ανταλλαγές νεολαίας και την προώθηση της μη-τυπικής εκπαίδευσης, τη διοργάνωση εκπαιδευτικών σεμιναρίων κλπ. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία το ετήσιο συνέδριό της στη Λευκωσία. Σε τρεις ολοήμερες συναντήσεις στα Μουσεία Παγκυπρίου Γυμνασίου πραγματοποιήθηκαν -μεταξύ άλλων- και εργαστήρια, που στόχο είχαν τον εφοδιασμό των συμμετεχόντων με δεξιότητες, που θα τους θωρακίσουν και θα τους υποβοηθήσουν να αντεπεξέλθουν στο απαιτητικό περιβάλλον της αγοράς εργασίας -όπως αυτή εξελίσσεται σε μια Ευρώπη, η οποία ταλανίζεται από την οικονομική κρίση.

Η επιλογή του χώρου του συνεδρίου έδωσε την ευκαιρία σε νέους από το εξωτερικό να ενημερωθούν τόσο για την ιστορία του Παγκυπρίου Γυμνασίου και την εκπαίδευση στον τόπο μας, όσο και για την ιστορία της Κύπρου γενικότερα. Εξάλλου, τα Μουσεία Παγκυπρίου Γυμνασίου, πέραν από το μουσείο του αρχαιότερου εκπαιδευτηρίου στο νησί μας, αποτελεί και ζωντανό χώρο συνάντησης και αλληλεπίδρασης μεταξύ των νέων και μεταξύ των συνδεδεμένων με το Παγκύπριο Γυμνάσιο κοινοτήτων: αποφοίτων, μαθητών, υποστηρικτών κι εκτιμητών του έργου του Σχολείου και της Σχολικής Εφορείας Λευκωσίας.

ΝΕΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκαν στις 29 Οκτωβρίου στα Μουσεία Παγκυπρίου Γυμνασίου τα εγκαίνια της περιοδικής έκθεσης με τίτλο «Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας: έργα τέχνης Εβραίων προσφύγων από τα βρετανικά στρατόπεδα κράτησης στην Κύπρο, 1946-1949». Την έκθεση εγκαινίασε, εκ μέρους του έντιμου Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού, η Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου κα Αίγλη Παντελάκη, ενώ χαιρετισμούς απηύθυναν ο διευθυντής του Παγκυπρίου Γυμνασίου κος Σόλωνας Χαραλάμπους και ο πρέσβης του Ισραήλ στην Κύπρο κος Μichael Harari.

Η παρούσα έκθεση στα Μουσεία Παγκυπρίου Γυμνασίου κατέστη δυνατή χάρη στη συνεργασία μεταξύ της Πρεσβείας του Ισραήλ και του Παγκυπρίου Γυμνασίου, όπως επίσης χάρη στη στήριξη των Κέντρων Έρευνας και Τεκμηρίωσης Hashomer HaTzair – Yad Yaari και Moreshet στο Ισραήλ. Ως αποτέλεσμα αυτής της πρωτοβουλίας ιστορικοί θησαυροί -έργα τέχνης κρυμμένα για πολλές δεκαετίες σε αρχεία- έχουν επανέλθει στο φως και φωτίζουν μια ενδιαφέρουσα όψη της κοινής ιστορίας Κύπρου και Ισραήλ. Το ιστορικό πλαίσιο

Το έτος 1945 σηματοδοτεί το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Επιζώντες του Ολοκαυτώματος, στην προσπάθειά τους να δημιουργήσουν μια νέα ζωή μετά την καταστροφή, καθοδηγούμενοι από το σιωνιστικό όνειρο για μετάβαση στην Παλαιστίνη/Γη του Ισραήλ, δοκιμάζουν -μέσω της θαλάσσιας οδού- να προσεγγίσουν τις ακτές της Παλαιστίνης. Τα υπερπλήρη, παλαιά καράβια, που ναυλώνονταν γι’ αυτόν το σκοπό ανακόπτονταν από το βρετανικό ναυτικό, μια που την εποχή εκείνη οι βρετανική κυνέρνηση είχε επιβάλει αποκλεισμό της ακτογραμμής. Οι επιβαίνοντες στα καράβια Εβραίοι πρόσφυγες μεταφέρονταν στη συνέχεια στην Κύπρο, ως αιχμάλωτοι πολέμου. Οι Βρετανοί δημιούργησαν στην Κύπρο 12 Στρατόπεδα Κράτησης, όπου συνολικά πάνω από 52 000 Εβραίοι πρόσφυγες κρατήθηκαν έγκλειστοι από τον Αύγουστο του 1946 μέχρι τον Φεβρουάριο του 1949, οπόταν τα στρατόπεδα τελικά διαλύθηκαν και όλοι οι κρατούμενοι αφέθηκαν ελεύθεροι. Τα στρατόπεδα κράτησης ανεγέρθηκαν στην περιοχή Καράολος (κοντά στην πόλη της Αμμοχώστου), στην Δεκέλεια και την Ξυλοτύμπου. Οι κρατούμενοι στεγάζονταν σε ημικυλινδρικά, τσίγκινα παραπήγματα ή σε αντίσκηνα. Οι Κύπριοι αγκάλιασαν με θέρμη τους Εβραίους κρατούμενους, τους παρείχαν την αναγκαία βοήθεια και εξέφραζαν με κάθε τρόπο την αλληλεγγύη τους. Η εκ νέου παραμονή σε στρατόπεδα κράτησης, οι κακουχίες της ζωής εκεί και η καταναγκαστική αδράνεια, την οποία βίωναν, ώθησαν τους Εβραίους κρατούμενους να οργανωθούν και να δραστηριοποιηθούν. Έτσι διοργάνωθηκαν μέσα στα στρατόπεδα μαθήματα μουσικής και εικαστικών τεχνών, θεατρικές παραστάσεις, αθλητικές εκδηλώσεις, χορωδία και ορχήστρα.

Τα έργα στην έκθεση
Οι πρόσφυγες-κρατούμενοι, είτε με δική τους πρωτοβουλία, είτε υπό την καθοδήγηση καταξιωμένων Εβραίων καλλιτεχνών, δημιούργησαν ποικίλα έργα τέχνης: πίνακες ζωγραφικής, σχέδια, χαρακτικά ή γλυπτά. Στα έργα αυτά απεικόνιζαν τις εμπειρίες και την καθημερινότητά τους στα στρατόπεδα -τις ουρές για νερό, τις ημικυλινδρικές παράγκες από τσίγκο, τους ένοπλους βρετανούς στρατιώτες. Ακόμα, θεματοποιούσαν σκηνές από το περιβάλλον τους: τη γέφυρα που ένωνε τα στρατόπεδα και περνούσε πάνω από τον παλαιό δρόμο Λάρνακας–Αμμοχώστου, τα διπλά συρματοπλέγματα, τις τάφρους, τα παρατηρητήρια των στρατοπέδων. Επιπλέον, χρησιμοποιώντας απλά υλικά που ήσαν διαθέσιμα στα στρατόπεδα -όπως μεταλλικά κουτιά τροφίμων, ασβεστόλιθος, τμήματα ξύλινων επίπλων, ύφασμα από τα αντίσκοινα του στρατοπέδου- οι κρατούμενοι δημιουργούσαν χειροτεχνήματα, αντιπροσωπευτικά δείγματα των οποίων μπορεί ο επισκέπτης να δει στην παρούσα περιοδική έκθεση: μικρογραφίες γεωργικών μηχανημάτων, επίπλων και μουσικών οργάνων, ακόμα και παιχνίδια για παιδιά, υφαντά ή τοιχοτάπητες. Κάποιοι από τους κρατουμένους, που ασχολήθηκαν κατά την περίοδο της αιχμαλωσίας τους με την τέχνη κατάφεραν αργότερα να καταστούν διάσημοι και καταξιωμένοι καλλιτέχνες στο Ισραήλ. Ο Shraga Weil (1918-2009), ο Shmuel Katz (1926-2010), ο Haim (Heniek) Barkani (1923-2001) και ο Shmuel Leitner (γ.1925) είναι μερικοί από αυτούς τους καλλιτέχνες, έργα των οποίων παρουσιάζονται στην παρούσα έκθεση.

Ίχνη Ιστορίας επιστρέφουν στην Κύπρο
Τα έργα τέχνης από τα στρατόπεδα κράτησης των Εβραίων στην Κύπρο, παρουσιάστηκαν τον Οκτώβριο του 1947 σε έκθεση σ’ ένα από τα στρατόπεδα στην Ξυλοτύμπου, η οποία εισέπραξε θετικές κριτικές. Ως αποτέλεσμα αυτού, 270 εκθέματα μεταφέρθηκαν το 1948 στο Τελ Αβίβ για να εκτεθούν και εκεί, μόλις ένα μήνα πριν την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ. Έκτοτε, παρέμειναν στο αρχείο του κινήματος HaShomer HaTzair, στο Ισραήλ. Μετά από τόσες δεκαετίες, τα ίχνη της παρουσίας Εβραίων προσφύγων σε κρατητήρια στην Κύπρο επέστρεψαν και παρουσιάστηκαν στην παρούσα έκθεση, η οποία παρέμεινε ανοικτή μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου 2014. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης λειτούργησαν δυο εκπαιδευτικά προγράμματα, απευθυνόμενα σε μαθητές/τριες δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης.

Μιχάλης Φαντάρος,
Έφορος Μουσείων Παγκυπρίου Γυμνασίου

«Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας: έργα τέχνης Εβραίων προσφύγων από τα βρετανικά στρατόπεδα κράτησης στην Κύπρο, 1946-1949»
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ: 29.10.2014 μέχρι 10.01.2015

ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΣΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΜΕ ΤΙΤΛΟ «ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΜΙΑΣ ΔΙΑΙΡΕΣΗΣ: ΤΟ ΤΕΙΧΟΣ ΤΟΥ ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ»

Με αφορμή τα 25 χρόνια από την κατάρρευση του Τείχους του Βερολίνου, το Παγκύπριο Γυμνάσιο και η γερμανική δράση «PASCH/Σχολεία: συνέταιροι για το μέλλον» παρουσίασαν την Τρίτη, 9 Δεκεμβρίου 2014 και ώρα 07.30 μ.μ. το θεατρικό δρώμενο «Το χρονικό μιας διαίρεσης: το Τείχος του Βερολίνου».

Μέσα στο πλαίσιο της συνεργασίας της με το Παγκύπριο Γυμνάσιο –που αποτελεί τμήμα του διεθνούς δικτύου εταιρικών σχολείων PASCH– η δράση «PASCH/Σχολεία: συνέταιροι για το μέλλον» προσέφερε σε μαθητές και μαθήτριες του Σχολείου τη δυνατότητα να λάβουν μέρος σε ένα θεατρικό εργαστήρι.

Δεκαπέντε μαθητές και μαθήτριες του Παγκυπρίου Γυμνασίου έλαβαν μέρος στο εργαστήρι, που ολοκληρώθηκε σε πέντε διαδοχικές, κυριακάτικες συναντήσεις, υπό την καθοδήγηση του γερμανού σκηνοθέτη Άχιμ Βίλαντ (Achim Wieland) και του βραβευμένου, κύπριου ηθοποιού, Μάριου Ιωάννου. Το εργαστήρι, που αρχικά αναπτύχθηκε ως ένα είδος «χρονικού» της ανέγερσης και της πτώσης του Τείχους του Βερολίνου, εξελίχθηκε σε μια θεατρική παράσταση, που παρουσιάστηκε σ’ ένα ιδιαίτερο χώρο: το εσωτερικό των Μουσείων του Παγκυπρίου Γυμνασίου. Ο μοναδικός αυτός χώρος επέτρεψε στους συντελεστές της παράστασης να δημιουργήσουν ένα πραγματικά ενδιαφέρον αποτέλεσμα, ένα συναρπαστικό ταξίδι στο χώρο και το χρόνο, μια αφήγηση για το Τείχος του Βερολίνου και όποια άλλα τείχη υπάρχουν στον κόσμο, που χωρίζουν ακόμα βίαια ανθρώπους και λαούς –όπως για παράδειγμα στην Κύπρο.

Μουσεία Παγκυπρίου Γυμνασίου
Οδοί Αγίου Ιωάννου και Θησέως, 1016 Λευκωσία
(Δίπλα από το Παγκύπριο Γυμνάσιο)
Τηλ. (00357) 22466014, Τηλ/πο. (00357) 22466021
Ηλ. Ταχ. Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

ΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΤΟΥΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΗΜΕΡΑ ΜΟΥΣΕΙΩΝ 2015

Τα Μουσεία Παγκυπρίου Γυμνασίου, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Frederick, τίμησαν τη φετινή Διεθνή Ημέρα Μουσείων με την εικαστική έκθεση «Rambling Forms», τα εγκαίνια της οποίας πραγματοποιήθηκαν με μεγάλη επιτυχία και συμμετοχή του κοινού την Δευτέρα, 18 Μαΐου 2015, στις 19:00.

Στην έκθεση συμμετείχαν φοιτητές/τριες του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών «MA Καλές Τέχνες: Σύγχρονες Εικαστικές Προσεγγίσεις» στο Πανεπιστήμιο Frederick. Εξέθεσαν οι: Έμιλυ Αβρααμίδου, Ρεβέκκα Γεωργίου, Μαρία Γρηγορίου, Βικτώρια Λεωνίδου, Κατερίνα Νεοφυτίδου, Μισέλ Παντελή, Ιωάννα Χειμώνα και Άννα Μαρία Χαραλάμπους. Τα έργα δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο του μαθήματος Χώρος και Εκθεσιακές Πρακτικές, υπό την καθοδήγηση των καθηγητών/τριών Χουρίκ Τοροσιάν, Βίκυς Περικλέους και Παναγιώτη Μιχαήλ.

Η εικαστική αυτή πρόταση πήρε τη μορφή μιας μελέτης-εγκατάστασης. Στα πλαίσια αυτής εξετάστηκαν εκ νέου και βρήκαν εφαρμογή τρόποι αξιοποίησης σύγχρονων εικαστικών πρακτικών στους χώρους των Μουσείων του Παγκυπρίου Γυμνασίου. Ο Boris Groys, στο κείμενό του «Politics of Installation» (2009) επισημαίνοντας την ανάγκη κατανόησης της σύγχρονης τέχνης «πρωτίστως ως εκθεσιακής πρακτικής» θέτει ένα καίριο ερώτημα: «Αφού δεν υπάρχει πλέον διαχωρισμός μεταξύ παραγωγής και έκθεσης του σύγχρονου εικαστικού έργου, πώς είναι δυνατόν να υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ του ρόλου του καλλιτέχνη και του επιμελητή;» Ο ίδιος υποστηρίζει πως αυτό είναι ακόμη δυνατό μέσα από την επαναδιαπραγμάτευση του δημόσιου εκθεσιακού χώρου από τον καλλιτέχνη. Στο επιχείρημα του περί πολιτικών της εγκατάστασης στο χώρο -μέσω των οποίων αναπτύσσονται φορείς και εδραιώνονται μηχανισμοί εκδημοκρατικοποίησής του (χώρου)- ο Groys συμπεραίνει ότι έτσι δημιουργούνται προϋποθέσεις και ανοίγματα για άλλες αφηγήσεις, πέραν της κυρίαρχης.

Στο πλαίσιο του προγράμματος εορτασμού για τη Διεθνή Ημέρα Μουσείων 2015, τα Μουσεία Παγκυπρίου Γυμνασίου παρέμειναν ανοικτά για το κοινό το Σάββατο, 16 Μαΐου 2015 από τις 09:00 μέχρι τις 19:00, προσφέροντας δωρεάν ξεναγήσεις στους επισκέπτες (στην ελληνική: 16:00, 17:00, στην αγγλική: 18:00).

Mιχάλης Φαντάρος, Έφορος Μουσείων

ΔΩΡΕΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ Κ. ΣΠΥΡΙΔΑΚΙ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Την Τετάρτη, 18 Φεβρουαρίου 2015, πραγματοποιήθηκε στην Αίθουσα Διαλέξεων των Μουσείων Παγκυπρίου Γυμνασίου εκδήλωση προς τιμήν και μνήμην Κωνσταντίνου Σπυριδάκι -επιφανούς Γυμνασιάρχη του Παγκυπρίου Γυμνασίου (1936-1960) και δεσπόζουσας εκπαιδευτικής κι επιστημονικής μορφής του τόπου μας.

Αφορμή για την εκδήλωση στάθηκε η δωρεά, εκ μέρους της οικογένειας Σπυριδάκι, διπλωμάτων και τιμητικών διακρίσεων, προσωπικών αντικειμένων και επίπλωσης, που ανήκαν στον αείμνηστο Κωνσταντίνο Σπυριδάκι. Η δωρεά συμπληρώνει με επιτυχία τη μόνιμη έκθεση στα Μουσεία Παγκυπρίου Γυμνασίου, εμπλέκοντας την κορυφαία αυτή προσωπικότητα στην αφήγηση του μουσείου. Στην ομολογουμένως πολύ επιτυχή εκδήλωση, κύριος ομιλητής υπήρξε ο δρ Παναγιώτης Περσιάνης, ο οποίος με γλαφυρότητα και περιεκτικό τρόπο αναφέρθηκε στο έργο του Κ. Συριδάκι, έτσι όπως αυτό εκτυλισσόταν στην πορεία του χρόνου. Αξιόλογη και πολύ ενδιαφέρουσα υπήρξε η παρέμβαση του δρος Βάσου Καραγιώργη, που φώτισε την προσωπικότητα του Κ. Σπυριδάκι με αναμνήσεις του ιδίου για το δασκαλό του. Την αναφορά του δρ. Καραγιώργη εκτάκτως ανέγνωσε στο ακροατήριο ο καθηγητής Χαράλαμπος Μπακιρτζής, διευθυντής του Ιδρύματος Α.Γ.Λεβέντης.

Την εκδήλωση διάνθισε σταχυολόγηση ομιλιών του Κ. Σπυριδάκι, ανεγνωσμένη από μαθητές και μαθήτριες του Παγκυπρίου Γυμνασίου, συμπληρωμένη με την εκτέλεση κλασικής μουσικής από μαθητές και μαθήτριες, με τη μορφή σόλο Βιόλας και τρίου κιθάρων.

Mιχάλης Φαντάρος
Έφορος Μουσείων Παγκυπρίου Γυμνασίου