ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
«ΦΟΡΟΣ ΤΙΜΗΣ ΣΤΟΝ Γ. ΣΕΦΕΡΗ (1900-71), ΣΤΑ ΔΕΚΑ ΕΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΤΟΥ ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ» -ΜΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΜΕ ΒΙΒΛΙΑ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΩΝ
Μουσεία Παγκυπρίου Γυμνασίου, Δεκέμβριος 2017 - Ιανουάριος 2018Τα Μουσεία του Παγκυπρίου Γυμνασίου συμπληρώνουν φέτος δέκα χρόνια επιτυχούς λειτουργίας. Στο σύμπλεγμα των επτά υποδειγματικά αποκατεστημένων οικιών, που βρίσκονται δίπλα από το Σχολείο επί των οδών Αγίου ιωάννου και Θησέως, φιλοξενούνται από τον Μάιο 2007 οι πολύτιμες μουσειακές συλλογές του πρώτου γυμνασίου της χώρας μας. Εορτάζοντας την δεκαετή, επιτυχή λειτουργία τους, τα Μουσεία Π.Γ. διοργανώνουν μέσα στο 2018 διάφορες εκδηλώσεις.
Ως πρώτη τέτοια εκδήλωση πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο και Ιανουάριο εικαστική έκθεση με Βιβλία Καλλιτεχνών, που εμπνέονται και αλληλεπιδρούν με το έργο του μεγάλου έλληνα ποιητή, Γιώργου Σεφέρη. Τα Βιβλία Καλλιτεχνών δημιουργήθηκαν ειδικά για την περίσταση από δεκαοκτώ Κύπριους και ξένους καλλιτέχνες και τοποθετήθηκαν διάσπαρτα σε επιλεγμένες θέσεις μέσα στον μουσειακό χώρο. Στην έκθεση μπορούσε κανείς να δει, να διαβάσει, και σε κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις να ξεφυλλίσει ιστορικές εκδόσεις σχετιζόμενες με τον Γ. Σεφέρη. Για τη δημιουργία της παρούσας έκθεσης τα Μουσεία Παγκυπρίου Γυμνασίου συνεργάστηκαν με το βιβλιοπωλείο Moufflon.
Στις 17.01.2018 πραγματοποιήθηκε μια συνοδευτική εκδήλωση, κατά την οποία μαθητές/τριες του Παγκυπρίου Γυμνασίου συναντήθηκαν, άκουσαν και συζήτησαν με την λογοτέχνη Ρήνα Κατσελλή. Η κυρία Κατσελλή κατέθεσε τις προσωπικές της εμπειρίες από την επίσκεψη του Γ. Σεφέρη στο Γυμνάσιο Κερύνειας το 1953 -ούσα, τότε, μαθήτρια και μετέφερε στους σημερινούς μαθητές το κλίμα της επίσκεψης αυτής, μέσα στο γενικότερο πλαίσιο της προετοιμασίας του αγώνα 1955-59. Ανέλυσε δε αυτό και μέσα από την ποίηση του Γ. Σεφέρη, ειδικά από τη συλλογή «Κύπρον, ου μ' εθέσπισεν...».
Εξάλλου, στο πλαίσιο της έκθεσης η εικαστικός Μ. Γεραλή έδωσε στο χώρο του μουσείου διάλεξη στις 24.01.2018 και ώρα 18:30, με θέμα «Η ποίηση στα Βιβλία Καλλιτεχνών». Η διάλεξη στάθηκε σε ορισμένα αξιοσημείωτα Βιβλία Καλλιτεχνών που πραγματεύονται την ποίηση, με έμφαση στο έργο του γάλλου πρωτοπόρου ποιητή Στεφάν Μαλαρμέ (1842-1898).
Ο Γ. Σεφέρης στο Παγκύπριο Γυμνάσιο
Το Παγκύπριο Γυμνάσιο υπήρξε για δεκαετίες αναπόσπαστο τμήμα του προγράμματος περιήγησης κάθε ανθρώπου των γραμμάτων -Έλληνα ή ξένου- που επισκεπτόταν την Κύπρο. Με τον Γιώργο Σεφέρη δεν μπορούσε να γίνει διαφορετικά. Έτσι, κατά την πρώτη επίσκεψή του στην Κύπρο, ο ποιητής επισκέπτεται στις 30 Νοεμβρίου 1953 και το Παγκύπριο Γυμνάσιο. Θα ξαναβρεθεί εκεί λίγες μέρες αργότερα, στις 7 Δεκεμβρίου 1953, σε εκδήλωση προς τιμήν του που διοργάνωσε ο Ελληνικός Πνευματικός Όμιλος Κύπρου στη Σεβέρειο Βιβλιοθήκη. Οι εκδηλώσεις στο Παγκύπριο Γυμνάσιο υπήρξαν μέρος του επίσημου προγράμματος της παραμονής του.
Η επίσκεψη του Γ. Σεφέρη στο Παγκύπριο Γυμνάσιο ήταν σημαντική, όχι μόνο για τη σχολική κοινότητα. Το Παγκύπριο Γυμνάσιο υπήρξε ο χώρος, όπου αναπτύχθηκαν αληθινές και δημιουργικές φιλίες ανάμεσα στον ποιητή και ελληνοκυπρίους –με πιο εμβληματική την περίπτωση της σχέσης του Γ. Σεφέρη με τον Αδ. Διαμαντή, καθηγητή τέχνης τότε στο Σχολείο. Εξάλλου, σε μια περίοδο κινητοποιήσεων, όξυνσης των σχέσεων με την αποικιακή κυβέρνηση και προετοιμασίας του Αγώνα 1955-59, η επίσκεψη ενός τόσο μεγάλου εθνικού κεφαλαίου στην Κύπρο υπήρξε κορυφαίο γεγονός. Η μέριμνα γύρω από το πρόσωπο του μεγάλου Έλληνα ποιητή θεωρήθηκε από τους διανοούμενους στην Κύπρο ως χρέος, αλλά και ευκαιρία προβολής της Κύπρου και του αγώνα της. Οι εφημερίδες κάλυψαν εκτενώς τις επισκέψεις του και τις εκδηλώσεις προς τιμήν του. Η μέριμνα γύρω από το πρόσωπο του μεγάλου Έλληνα ποιητή θεωρήθηκε από τους διανοούμενους στην Κύπρο ως χρέος, αλλά και ευκαιρία προβολής της Κύπρου και του αγώνα της. Ένας από τους πρωταγωνιστές, ο λογοτέχνης και σχολίατρος στο Παγκύπριο Γυμνάσιο Κύπρος Χρυσάνθης, υποστήριξε σε άρθρο του στο περιοδικό «Πνευματική Κύπρος» το 1963, πως η παρουσία του Σεφέρη στην Κύπρο «[...] έδωσε την ευκαιρία για μια πρώτη αναμέτρηση με την αποικιοκρατία [...]» και πως «[...] έδωσε σ’ εμάς μια νίκη στην παρασκηνιακή μάχη ανάμεσα κυπρίων διανοουμένων και ξένων διανοουμένων [...]». Αργότερα, σε επιστολή του προς τον Γ. Θεοτοκά (28.12.1954) ο Σεφέρης θα αναφέρει πως «[...] απέναντι στο φίλο μου τον Maurice Cardiff, που διευθύνει το Βρετανικό Ινστιτούτο εκεί, ένιωθα, εγώ ο Σεφέρης, Quisling -και του το είπα, όταν του εξήγησα με όλη μου την ειλικρίνεια γιατί δεν πρόκειται να πατήσω στο ίδρυμά του [...]». Για όλους τους πιο πάνω λόγους και ειδικά επειδή τόσο ο Γ. Σεφέρης, όσο και το Παγκύπριο Γυμνάσιο διακονούν με τον καλύτερο τρόπο τα ελληνικά γράμματα και την παιδεία, τα Μουσεία του Παγκυπρίου Γυμνασίου εμφανίζονται ως ο πιο οικείος χώρος για την πραγματοποίηση της συγκεκριμένης έκθεσης με Βιβλία Καλλιτεχνών. Η έκθεση «Φόρος Τιμής στον Γ. Σεφέρη (1900-71) ...» παρουσιάστηκε ακριβώς 65 χρόνια μετά από την επίσκεψη του Γ. Σεφέρη στο Παγκύπριο Γυμνάσιο, με έργα που εμπνέονται και αντανακλούν το έργο του ποιητή, επαναφέροντας στο νού αυτό το σημαντικό για τη ζωή του Σχολείου γεγονός, με τρόπο εξόχως δημιουργικό.
Μ. Φαντάρος
Έφορος Μουσείων Παγκυπρίου Γυμνασίου
